🌹. శ్రీ లలితా సహస్ర స్తోత్రము - 39 / Sri Lalita Sahasra Stotram - 39 🌹
సహస్ర నామముల తత్వ విచారణ
✍️. సద్గురు శ్రీ కంభంపాటి పార్వతి కుమార్
సేకరణ : ప్రసాద్ భరద్వాజ
మూల మంత్రము :
🍁. ఓం ఐం హ్రీం శ్రీం శ్రీమాత్రే నమః 🍁
🍀. పూర్తి శ్లోకము :
కిరిచక్ర రథారూఢ దండనాథా పురస్కృతా |
జ్వాలామాలిని కాక్షిప్త వహ్నిప్రాకార మధ్యగా ‖ 27 ‖
🌻 70. 'కిరిచక్ర రథారూఢ దండనాథ పురస్కృతా' 🌻
కిరి యనగా వరాహము. వరాహముచే లాగబడు చక్రములు గల రథము అని కిరిచక్రమును తెలియవలెను. ఈ రథమునందు 'వారాహి' అను దేవి దండమును ధరించి యుండును. ఆమెచే అమ్మ పూజింప బడుచున్నది.
'కిరయః' అనగా కిరణములు అని అర్థము. అనగా ఈ చక్రము నుండి కిరణము లుద్భవించును. ఈ చక్రమునకు ఐదు కోణములు లేక ఐదు పర్వములు. దీని నధిష్టించిన అమ్మను 'ప్రాణ్ణి' యందురు. ప్రాణ్ణి అనగా ప్రకటింపబడిన జ్ఞానము. గేయచక్రమున ఆత్మ తత్త్వము అనుభవైకమే గాని ప్రకటితము కాదు. అది అప్రకటితము. దానికిని మూలము శ్రీచక్రము.
కిరిచక్రము ప్రకటితము అనగా కనపడునది.
దీనికి ఐదు కోణములు. ఐదు పర్వములు అనగా పంచభూతాత్మక సృష్టి గ్రహగోళాది సూర్యమండల చక్రము. కిరణములు ప్రకటితములు. ఇది బుద్ధిలోక స్థితి. సూర్యుడు బుద్ధిలోకముగను, సవిత ఆత్మ
లోకముగను, ఆదిత్యుడు పరమాత్మ లోకముగను తెలియనగును.
'ఆదిత్యః సవితః సూర్యః' అని ఈ మూడు స్థితులను తెలుపుదురు. వారి పరిధులే చక్రములు లేక రథములు. శ్రీ విద్యయందు వీరిని లలిత, పరదేవత, శ్యామల, ప్రాణ్ణి యందురు. వైష్ణవమున నారాయణ, వాసుదేవ, విష్ణువు అందురు. శైవమున పరమశివ, సదాశివ, ఈశ్వర (శివ) అందురు.
బుద్ధి స్థితి నుండి చిత్తము, ఇంద్రియములు శరీర స్థితికి ఈ చక్రమున చ్యుతిని చెందుట యుండును, అనగా జారుట యుండును జారిన వాడు ఈ చక్రమున బంధింపబడును. బంధింప బడినవాడు, ఉద్ధరింప బడవలెను. ఉద్ధరించు తత్త్వము వరాహ తత్త్వము. వరాహావతారము మునిగిపోవుచున్న భూమి నుద్ధరించినది.
వారాహి అనుదేవత మునిగి పోవుచున్న జీవులను ఉద్దరించుటకై ఈ చక్రము నధిష్ఠించి యుండును. అవసరమైనచో ఆమె దండించుట కూడ చేయును. అందుచేత 'దండనాథ' అను శక్తి చే సేవింపబడుచున్నది. ఈ పై మూడు చక్రములు 'త్రినాభిచక్రం అజరం అనర్వం' అని వేదములందు కీర్తింపబడినవి.
ఈ మూడు చక్రములు లేక రథములు త్రిపురసుందరి యొక్క త్రిభువనములు. వీనిని గడియారములో గంటల చక్రము, నిమిషముల చక్రము, సెకనుల చక్రములుగ కూడ ఉదహరింతురు. ఇందు మూడవ చక్రము తిరుగుట కనపడును. రెండవ చక్రము అనుభవైకము. మొదటది తదతీతము.
సశేషం....
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹 Sri Lalitha Chaitanya Vijnanam - 70 🌹
1000 Names of Sri Lalitha Devi
✍️. Ravi Sarma
📚. Prasad Bharadwaj
🌻 70. Kiricakra- rathārūḍha- daṇḍa- nāthā-puraskṛtā किरिचक्र-रथारूढ-दण्ड-नाथा-पुरस्कृता (70) 🌻
Kiricakra ratha is the chariot of Daṇḍanāthā Devi who is also called Vārāhī Devi.
This Devi is considered as very powerful and was already discussed in nāma 11. Kiri means Vārāha. Vārāha means boar (pig). Her face is like a pig. Her chariot is also in the shape of a pig. She is called Daṇḍanāthā because she always carries a daṇḍa (staff) with her. Kiri means rays of light and light here means creation.
Possibly this could mean that light is the beginning of creation. The holy Bible says (Genesis.I.3) “And God said, let there be light: There was light”. Cakra means the cycle of creation, sustenance and dissolution.
A yogi sits on kiri cakra chariot, meaning that he undergoes the process of creation, sustenance and dissolution. But he is not subjected to the fear of death. How somebody can be beyond death? Death means the destruction of the physical body and not the ātma or soul.
A yogi is not concerned about his physical body. Why he is not concerned with his physical body? This is answered by Śiva Himself in Śiva Sūtra that a yogi considers pleasure and pain as external not affecting his ātma or Self.
Only if he is associated with antaḥkaraṇa, (mind, intellect, consciousness and ego) he will feel the pain in his body. For him, his physical body is not an object worth considering. As he is free from the bodily afflictions, he feels that he is alone, fully connected to the Supreme Brahman.
This was possible to him because he was able to identify his consciousness with the Supreme consciousness, which is called ‘the merger’ or ‘the union’ (union of Śaktī with Śiva). Vārāhī Devi is said to be in our ājña cakra. This nāma indicates the importance of our inner Self and our physical body has nothing to do with the ātma.
Though the physical body suffers on account of our karma-s, the ātman is eternally pure and the unification of our self consciousness with the Universal Consciousness leads to the liberation, a stage without birth and death.
Nāma-s 68, 69 and 70 talk about the chariots of Lalitāmbikā, Mantrinī (Śyamalā) and Vārāhī. Mantrinī and Vārāhī occupy the next secondary position to Lalitāmbikā, the Supreme. Without worshipping these two and without their permission, none can go anywhere near Lalitai. Mantrinī Devi is the Chief of Her ministers.
The entire administration of the universe is under the control of Mantrinī, which is confirmed in nāma 786 Mantriṇī-nyasta-rājyadhūḥ. Vārāhī is the chief of Her army.
Vārāhī has the capacity to drive away the evil forces. If Vārāhī is worshiped on the 18th day of the month of āṣāḍha (July-August), it is believed that those who have difficulties in getting married will get married.
These three chariots are always close to each other. As discussed earlier, the chariots mean our mind, possibly the stages of our mind.
Continues...
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹. శ్రీ లలితా చైతన్య విజ్ఞానము - 71 / Sri Lalitha Chaitanya Vijnanam - 71 🌹
సహస్ర నామముల తత్వ విచారణ
✍️. సద్గురు శ్రీ కంభంపాటి పార్వతి కుమార్
సేకరణ : ప్రసాద్ భరద్వాజ
మూల మంత్రము :
🍁. ఓం ఐం హ్రీం శ్రీం శ్రీమాత్రే నమః 🍁
🍀. పూర్తి శ్లోకము :
కిరిచక్ర రథారూఢ దండనాథా పురస్కృతా |
జ్వాలామాలిని కాక్షిప్త వహ్నిప్రాకార మధ్యగా ‖ 27 ‖
🌻 71. 'జ్వాలామాలినికాక్షిప్తవహ్ని ప్రాకారమధ్యగా' 🌻
శ్రీదేవి చుట్టునూ, అగ్నిమయ ప్రాకారము నిర్మింపబడి
యుండును. దాని మధ్యమున శ్రీదేవి యుండును. శ్రీదేవి అగ్ని రూపము కాగ ఆమె నుండి విస్తృతమైన అగ్నిజ్వాలలు వంద యోజనముల విస్తీర్ణము కలిగి, ముప్పది యోజనముల ఎత్తు కలిగి, ఆమె చుట్టునూ ప్రాకారము వలె ఏర్పడినవని బ్రహ్మాండ పురాణము నందు, జ్వాలామాలిని గూర్చి తెలుపబడినది.
చతుర్దశి తిథిని 'జ్వాలామాలిని' యందురు. ఈమె నుండి ఉద్భవించిన జ్వాలలు లోక సృష్టికి ఆధార భూతములు.
అమ్మనారాధించుచు, జ్ఞానమున పెరుగువాడు. అజ్ఞానాంధకారమును ఈ జ్వాలలచే నశింపచేసుకొనును. జ్వాలల మధ్యలోనున్న అమ్మను జ్వాలలు స్పృశించలేవు. అట్లే జాని సృష్టి మధ్యలో నున్నను సృష్టి వికారములు జ్ఞానికి వికారములు కలిగించవు. అతడు నిర్వికారిగనే యుండును.
అతడు జ్ఞానాగ్నిరూపకుడై అమ్మ సాన్నిధ్యమున నుండగ సృష్టిజ్వాలలు, సృష్టి అతని నంటవు.
జ్వాలామాలినికలు శక్తి త్రికోణములు. అవి ఐదు. వా నియందు బిందు రూపమున దేవి యున్నది.
సశేషం...
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹 Sri Lalitha Chaitanya Vijnanam - 71 🌹
1000 Names of Sri Lalitha Devi
✍️. Ravi Sarma
📚. Prasad Bharadwaj
🌻. Jvālāmālinikākṣipta- vahniprākāra- madhyagā ज्वालामालिनिकाक्षिप्त-वह्निप्राकार-मध्यगा (71) 🌻
Jvalāmālini, one of the tithi nityā Devi-s constructed a fortress of fire and Lalitai resides in the midst of this fortress. Tithi Nityā Devi-s are the goddesses of each lunar day. From full moon to new moon there are fifteen days in between and the sixteenth day will be either full moon or new moon.
Each of these days is called a tithi and each such tithi is ruled by a goddess. Jvālāmālini is the goddess of fourteenth tithi, called caturdaśi. Lalitāmbikā is called mahā nityā representing both full moon and the new moon (16th day). These goddesses are worshipped in the innermost triangle of Śrī Cakra, five on each side of the triangle.
During the war with Bhandāsura, Lalitai asked Jvālāmālini to construct a huge fort of fire to protect Her army.
Jvalāmālini means the five Śaktī triangles of Śrī Cakra, akṣipta means mixed, vahni (also meaning fire) prākāra means the four Śiva triangles of Śrī Cakra and madhyagā means resides in the middle. Lalitai resides in the middle of the five Śaktī and four Śiva konā-s or triangles. This point is called bindu or a dot (nāma 905).
Jñāni is a wise man and the knower of the Brahman. That is why Kṛṣṇa said He likes jñāni-s. They have also to undergo the cycles of birth and death, as they have not yet merged with the Brahman. But in each of their births, jñāni-s continue to realize the Brahman. As a jñāni, he is in the midst of flames of fire, which destroys ignorance (by its light).
Jvalāmāla means garland of fire. Jñāni who is wearing this garland of fire, realises the Brahman. The garland of fire around his neck destroys the darkness of ignorance.
When jñāni realizes the Brahman, he is aware of the Creator of this universe, as Brahman is the Creator. Vahniprākāra means surrounded by fire. Here we have two objects. One is jñāni and the other is the flame of fire.
The sparks that come out of the fire exist for some time and then turn into ashes. But the fire, from which such sparks originate continue to remain and witness the birth, sustenance and destruction of the sparks that originated from it.
The flame of fire is merely witnessing the activities of the sparks, without itself partaking in the activities of the sparks. The fire is compared to the Brahman that remains unaffected by any actions and continues to remain as a mute spectator, witnessing the actions happening around.
This concept is more fully described in Spanda kārika (this can be construed as a commentary on Śiva Sutra-s which deals with dynamic aspect of the Divine). It says that there are two stages – one is doer who is the subject and another is the deed, the object.
Out of the two, deed is perishable as it is associated with object (sparks of fire), the subject or the doer is not perishable (the flames of fire). Śiva Sutrā also confirms the stage of such jñānis. It says these jñāni-s are like Śiva, but remain in a body that is perishable, retaining their consciousness with Śiva.
His physical body is the only difference from him and Śiva. The jñāni who experiences such pure consciousness does not depend upon any objects for his sustenance.
This means that a jñāni does not depend on anything for his survival as long his consciousness is with Śiva. This consciousness is verily food for him.
The deeper meaning of this nāma is that Lalitai performs all the three acts, creation, sustenance and dissolution.
Though She is the cause for all the three acts, She does not participate in any individual action but remains as a witness to such actions. These are the qualities of Brahman; hence She is portrayed as Brahman.
More importantly, a jñāni does not depend on or concerned with any external factors, nor is he associated with such factors as his awareness is about the Brahman only.
{Further reading on jñāni: A jñāni is one who pursues the path of wisdom known as jñāna mārg. Jñāna is known as knowledge, is typically pure consciousness. The mahā vākya, I am Brahman (ahaṁ bṛhmāsmi अहं बृह्मास्मि) can be resolved under two conditions, ‘I am He’ and ‘I am His’.
Both lead to realisation of the Brahman, but under different circumstances. ‘I am He’ signifies the identity of the individual soul with the Brahman leads to the realisation of nirguṇa Brahman (Brahman without attributes). This path is full of challenges and not easily persuable.
Perseverance and dedication are key factors to pursue this path. One’s intellect plays a dominant role here, coupled with the level of true devotion one develops.
The second path ‘I am His’ is comparatively an easier approach, but not necessarily an inferior approach. This stage is associated with one’s personal deity or iṣṭa devata. Here, Brahman is approached through one’s iṣṭa devata.
Realisation of saguṇa Brahman leads to the Ultimate Realisation, which means realisation of Brahman. This is a circuitous approach, but the destination is the same. This path is known as bhakti mārg.
There is also a firm view, that the second path is the appropriate path to realise the Brahman, though it is circuitous.
While pursuing this path, one undergoes all sorts of experience. He begins with rituals, proceeds, to japa, meditation and finally he begins to search the Brahman within.
This transformation happens over several births. Direct approach is extremely difficult and one needs to have tremendous amount of knowledge, will power and mind control.
A true jñāni can be described as the one who is able to unite his mind with the wisdom and bliss of his soul after undergoing several but gradual transformation of his mind, as God realisation happens only in the arena of mind.}
Continues...
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
04 Nov 2020
No comments:
Post a Comment